FOB – Free on Board (Gemide Teslim)

FOB (Free on Board), Incoterms 2020 kapsamında yalnızca denizyolu ve iç su yolu taşımalarında kullanılan, uluslararası ticarette sıkça tercih edilen ve pratikte en bilinen teslim şekillerinden biridir. Bu teslim şeklinde satıcı, ürünleri kendi ülkesindeki belirli bir limanda alıcı tarafından belirlenmiş olan gemiye yükleyene kadar geçen süreçte tüm masraf, risk ve sorumluluğu üstlenir. Gemide yükleme işlemi tamamlandıktan sonra, yani ürünler geminin güvertesine veya ambarına yerleştirildiğinde ise, bütün risk ve masraflar otomatik olarak alıcıya geçer. Böylece satıcı, yüklemenin ardından tüm yükümlülüklerinden kurtulmuş olur. FOB, özellikle ithalatçının lojistik süreçlerini kontrol etmek istediği, navlun ve sigorta işlemlerini kendi tercihleriyle organize etmek istediği uluslararası taşımacılıkta öne çıkar.

FOB Teslim Şekli Nedir ve Nasıl Uygulanır?

FOB teslim şekli, ihracatçının ürünleri kendi deposundan limana getirip ihracat gümrük işlemlerini tamamladıktan sonra, alıcının belirlediği taşıma gemisine yüklemesiyle tamamlanır. Bu noktada, ürünlerin gemiye fiziksel olarak yüklenmesi büyük önem taşır; çünkü risk, ürünler henüz liman sahasında veya iskeledeyken değil, gemiye yüklendiği anda alıcıya geçer. Alıcı, geminin hareketinden itibaren navlun, sigorta, varış limanındaki tüm elleçleme, boşaltma, gümrükleme ve nakliye işlemlerinin maliyet ve riskini üstlenmiş olur. Satıcı ise yükleme anına kadar; iç taşıma, liman masrafları, gümrük harçları ve gemiye yükleme işlemlerinden sorumludur. FOB, özellikle yüksek hacimli ve denizyolu lojistiği gerektiren sektörlerde sıkça kullanılır. Satıcı ve alıcı arasındaki sorumluluk ve maliyet paylaşımının net olması, bu teslim şeklini uluslararası ticarette tercih edilen bir standart haline getirmiştir.

Not

FOB sadece denizyolu ve iç su yolu taşımacılığında geçerlidir; karayolu, havayolu veya demiryolu taşımalarında kullanılmaz. Sözleşmede yükleme yapılacak liman adı ve gemi bilgisi açıkça belirtilmelidir; aksi halde taraflar arasında ihtilaf çıkabilir.

FOB’un İhracattaki Önemi

Uluslararası Standart

FOB, ihracat işlemlerinde tarafların risk ve maliyet paylaşımını kesin ve anlaşılır şekilde tanımladığı için dünya genelinde en çok uygulanan teslim şekillerinden biridir. Yasal altyapısı sağlam olan FOB, hem satıcı hem de alıcı açısından ticari güvenliğin ve operasyonel netliğin sağlanmasına yardımcı olur.

Risk Yönetimi

FOB modeli, ihracatçının sorumluluklarını yalnızca gemiye yüklemeye kadar sınırlayarak satıcıyı denizaşırı lojistik risklerinden korur. Aynı zamanda ithalatçı, gemide yükleme sonrasında tüm nakliye ve sigorta organizasyonunu kendi koşullarına göre yönetebilir ve maliyetlerde daha rekabetçi çözümler bulabilir.

FOB Teslim Avantajları Nelerdir?

Satıcı Açısından
  • Gemide yüklemeyle birlikte, ihracatçı tüm risk ve operasyonel yükümlülüklerden kurtulur. Bu, özellikle denizyolu taşımacılığında uzun mesafeli riskleri almak istemeyen satıcılar için önemli bir avantajdır.
  • Satıcı, ihracat aşamasında gümrükleme ve liman işlemlerini yerel olarak yönetir ve yurtdışındaki karmaşık süreçlerle uğraşmaz.
Alıcı Açısından
  • Alıcı, navlun ve sigorta sözleşmelerini kendi ağları veya anlaşmalı firmaları üzerinden, genellikle daha uygun koşullarda yapabilir ve teslimatın tamamını kontrol altında tutar.
  • Gemi yolculuğu sırasında ve varış limanında, elleçleme ve lojistikte doğrudan kontrol sahibi olur, böylece teslimat takibini ve kaliteyi artırabilir.

FOB ve CIF Arasındaki Temel Farklar

ÖzellikFOBCIF
Riskin DevriGemiye yüklemedeGemiye yüklemede
Navlun ve SigortaAlıcıya aitSatıcıya ait
MasraflarLiman sonrası alıcıya aitVarış limanına kadar satıcıya ait

FOB Fiyatlandırma Nasıl Yapılır?

FOB fiyatı oluşturulurken; ürünün üretim bedeli, ambalajlama, iç nakliye, liman işlemleri, yükleme ücretleri ve ihracat gümrük masrafları gibi tüm giderler satıcı tarafından hesaplanır ve fiyata dahil edilir. Satıcı, ürünleri limana getirdikten sonra gerekli tüm hazırlıkları tamamlayıp gemiye yükleyerek sorumluluğunu yerine getirir. Alıcı, bu aşamadan sonra tüm navlun, sigorta ve ithalat işlemleriyle ilgili maliyetleri karşılar. FOB fiyat tekliflerinde, yükleme yapılacak limanın tam adı ("FOB İstanbul", "FOB Rotterdam" gibi) açıkça belirtilmelidir. Aksi takdirde, teslim yeri konusunda yaşanacak belirsizlik, süreçte gecikmelere ve ek maliyetlere yol açabilir.

İpucu

FOB fiyat teklifinde liman adı ve gemi adı net belirtilmezse, süreçte anlaşmazlıklar çıkabilir. Ayrıca, FOB’un bazı ülkelerde yerel mevzuat nedeniyle farklı şekilde yorumlanabileceği unutulmamalıdır.

FOB Teslimde Satıcı ve Alıcının Sorumlulukları

Satıcı Sorumlulukları
  • Ürünleri zamanında ve eksiksiz şekilde limana ulaştırmak, gerekli tüm gümrük ve liman işlemlerini tamamlamak.
  • Malların belirtilen gemiye eksiksiz olarak ve hasarsız biçimde yüklenmesini sağlamak, yükleme anına kadar tüm risk ve masrafları üstlenmek.
  • İhracat belgelerini hazırlamak ve alıcıya sunmak; bu belgeler genellikle ticari fatura, paket listesi, menşe şahadetnamesi ve gümrük beyannamesi gibi evraklardan oluşur.
Alıcı Sorumlulukları
  • Geminin varışından itibaren navlun, sigorta, ithalat gümrük işlemleri, boşaltma ve yerel taşıma dâhil tüm işlemleri ve masrafları üstlenmek.
  • Satıcıdan teslim alınan belgelerle, ürünlerin ithalatını ve ülkesine girişini organize etmek.
  • Yüklemenin ardından malların tüm riskini ve hasarını kabul etmek.

FOB Teslimde Gerekli Belgeler

Konşimento (Bill of Lading)
Zorunlu

Gemide yüklemenin ardından taşıyıcı firma tarafından düzenlenen ve malların denizyoluyla taşınacağını gösteren ana taşıma belgesidir. Alıcıya malların teslim alındığının kanıtı olarak verilir.

Fatura ve Paket Listesi
Ticari Evrak

Malın türü, miktarı ve değerini gösteren detaylı evraklardır. Hem gümrük hem banka işlemleri için gereklidir.

Gümrük Beyannamesi
Resmi Belge

İhracat işlemi sırasında satıcı tarafından düzenlenen ve ürünlerin yasal olarak yurtdışına çıkışını belgeleyen zorunlu resmi evraktır.

FOB Hakkında Sık Sorulan Sorular

  • FOB teslimde risk ne zaman devredilir? – Mallar gemiye yüklendiği anda risk ve sorumluluk alıcıya geçer. Yükleme anı, konşimentoda ve taşıyıcı beyanında açıkça gösterilmelidir.
  • FOB teslimde navlun ve sigorta kimde? – Yüklemenin ardından tüm navlun ve sigorta işlemleri alıcıya aittir. Satıcı, sadece yükleme öncesine kadar sorumludur.
  • FOB hangi taşıma türlerinde kullanılır? – FOB, yalnızca denizyolu ve iç su yolu taşımacılığında geçerlidir. Diğer taşıma modlarında Incoterms’in farklı terimleri tercih edilmelidir.
  • FOB fiyat teklifinde hangi bilgiler olmalı? – Sözleşmede yükleme limanı, gemi bilgisi, teslim tarihi ve diğer kritik detaylar eksiksiz belirtilmelidir.
"FOB teslim şekli, ihracatta risk ve masraf paylaşımını netleştirerek hem alıcı hem satıcı için güvenli ve şeffaf bir model sunar. İhracatçının yükümlülüğü gemiye kadar, ithalatçının ise gemi sonrası tüm süreci kapsar."

FCA – Free Carrier (Taşıyıcıya Teslim) Teslim Şekli

FCA (Free Carrier – Taşıyıcıya Teslim), Incoterms 2020 kapsamında ihracat ve ithalat işlemlerinde çok esnek ve yaygın kullanılan bir teslim şeklidir. FCA’da satıcı, malları alıcının belirlediği bir taşıyıcıya veya belirlenen bir yere (örneğin liman, havaalanı, antrepo, taşıma şirketi merkezi) teslim eder. Teslim anında tüm risk ve sorumluluk alıcıya geçer. FCA, çoklu taşıma modellerine (kara, hava, deniz, demiryolu) uyumludur.

FCA Teslim Şekli Nedir ve Nasıl Çalışır?

FCA teslimde, satıcı malları ya kendi tesisinde (ör. fabrika, depo) ya da önceden anlaşılan bir başka yerde belirlenen taşıyıcıya teslim eder. Eğer taşıyıcı satıcı tesisine gelirse, yükleme satıcıya aittir. Eğer başka bir teslim noktası seçildiyse, malı oraya taşımak ve teslim etmek satıcının sorumluluğundadır. Teslimle birlikte risk, masraf ve sorumluluk tamamen alıcıya geçer.

Not

FCA, multimodal taşımacılık için de uygundur. Deniz, kara, hava veya demiryolu fark etmeksizin kullanılabilir.

FCA Teslim Avantajları ve Dezavantajları

FCA (Free Carrier – Taşıyıcıya Teslim) teslim şekli, esnekliği ve çok modlu taşımaya olanak tanıyan yapısı sayesinde hem ihracatçılar hem de ithalatçılar için birçok avantaj sağlar. FCA’nın en önemli artılarından biri, teslimat noktasının esnek biçimde belirlenebilmesidir. Satıcı malları ister kendi tesisinde ister liman, antrepo veya taşıma firması ofisinde teslim edebilir. Bu durum, lojistik zincirinin karmaşıklığına ve tarafların organizasyonel kapasitesine göre en uygun teslim noktasının seçilmesine imkân tanır. Özellikle e-ihracat, karma taşımacılık veya zincirleme lojistik operasyonlarında FCA’nın pratik avantajı büyüktür.

FCA teslim şekli, her taşıma modunda kullanılabilmesiyle de öne çıkar. Yani kara, deniz, hava ya da demiryolu fark etmeksizin FCA tercih edilebilir. Bu da ihracatçıların ve ithalatçıların, uluslararası sevkiyatlarını en uygun maliyetli ve hızlı yöntemle yapmasına olanak tanır. Ayrıca, satıcı malları taşıyıcıya teslim ettiğinde risk ve masraflardan kurtulur; böylece liman, antrepo veya farklı aktarma noktalarında oluşabilecek gecikme, kayıp ya da ek maliyet gibi durumlarda sorumluluk artık tamamen alıcıya geçer. Bu avantaj sayesinde satıcı, sürecin kendisinden sonraki aşamalarındaki belirsizliklerden korunur ve finansal planlamasını daha güvenli şekilde yapabilir.

İthalatçı için FCA’nın önemli bir avantajı, taşıma ve sigorta organizasyonunu doğrudan kendi tercihlerine göre belirleyebilmesidir. Alıcı, taşıma zincirini kendi ağına uygun olarak yapılandırır, masrafları doğrudan kontrol eder ve pazarlık gücünü artırır. Ayrıca, farklı ülkelerdeki lojistik partnerleriyle çalışmak veya konsolide gönderiler organize etmek isteyen ithalatçılar için FCA büyük operasyonel esneklik sunar. Teslim noktası ve zamanının net şekilde belirlenmesi de, hem satıcı hem alıcı için süreçte sürprizlerle karşılaşılmasının önüne geçer.

Avantajları
  • Teslim noktası ve taşıma modu esnekliği sayesinde, birçok farklı ihracat ve ithalat senaryosunda kolayca uyarlanabilir.
  • Satıcı açısından, malların taşıyıcıya teslim edilmesiyle birlikte riskin ve ek maliyetlerin devri hızlı ve nettir.
  • Alıcı, lojistik sürecin kalanında kendi tercih ve bütçesine göre en avantajlı seçenekleri seçebilir.
  • Özellikle karma taşımacılık veya çoklu ülke sevkiyatlarında süreç takibi ve maliyet kontrolü kolaylaşır.
Dezavantajları
  • FCA teslimde alıcı, taşıyıcıya teslim anından itibaren tüm risk ve masrafları üstlendiği için; transit süreçlerde oluşabilecek hasar, gecikme veya kayıplardan tamamen sorumlu olur.
  • Teslim noktasında yaşanabilecek yanlış anlaşmalar (örneğin, yanlış lokasyon seçimi, zamanlama hatası) beklenmedik maliyet ve operasyonel sorunlara neden olabilir.
  • Bazı ülkelerde gümrük veya taşıma mevzuatı nedeniyle FCA’nın uygulanması pratikte zorluk çıkarabilir ve taraflar arası ek belge, ek prosedür ihtiyacı doğurabilir.
  • Alıcı, taşımayı tamamen kendi yönetmek zorunda kalacağı için lojistik deneyimi ve güvenilir partnerleri yoksa süreç karmaşık ve maliyetli hale gelebilir.

Sonuç olarak, FCA teslim şekli; riskin ve maliyetin teslim anından itibaren net bir biçimde devredildiği, esnek ve modern bir modeldir. Ancak, her iki tarafın da sorumlulukları açıkça bilmesi ve sözleşmede teslim noktası ile zamanının net olarak belirtilmesi, olası anlaşmazlıkların önüne geçmek için kritik öneme sahiptir.

FCA ile FOB ve DDP Arasındaki Farklar

ÖzellikFCAFOBDDP
Teslim YeriTaşıyıcıya veya belirlenen yereYükleme limanında gemiyeAlıcının ülkesi, nihai adres
Riskin DevriTaşıyıcıya teslimdeGemiye yüklemedeVarışta, teslimde
Taşıma ModuHer moddaSadece denizyoluHer modda
MasraflarTaşıyıcıya kadar satıcı, sonrası alıcıLiman ve gemi yükleme satıcı, sonrası alıcıTüm masraflar satıcıda

FCA Masrafları Nasıl Hesaplanır?

FCA’da fiyat teklifi verilirken, satıcı malı teslim noktasına kadar getirme ve teslim etme maliyetlerini üstlenir. Alıcı ise taşıma, sigorta, ithalat gümrük ve varış masraflarını karşılar. Masraf kalemleri sözleşmede mutlaka net tanımlanmalıdır.

  • Satıcıda: Üretim, ambalajlama, iç nakliye, teslim yeri masrafları, ihracat gümrükleme.
  • Alıcıda: Ana taşıma, sigorta, ithalat gümrük, varış yeri transfer masrafları.

İpucu

FCA teklifinde teslim noktası, tam ve açık şekilde belirtilmelidir (örn: “FCA Gebze Depo” gibi).

FCA’da Tarafların Sorumluluk Dağılımı

Satıcının Sorumlulukları

Ürünleri taşıyıcıya veya belirlenen yere kadar getirip teslim etmek, ihracat gümrük işlemlerini tamamlamak.

Alıcının Sorumlulukları

Teslimden sonra taşıma, sigorta, ithalat gümrük işlemleri ve varış yeri operasyonlarını yönetmek.

FCA Sözleşmesi Ne Zaman Kullanılır?

FCA, özellikle karma taşıma (multimodal) yapılacaksa, taşıma sürecinde birden fazla aktarma veya ara nokta varsa, mallar bir lojistik firmasına veya taşıma şirketine teslim edilecekse tercih edilir. Modern ihracat ve e-ihracat süreçlerinde, hızlı teslimat gerektiren tüm işlemlerde FCA kullanmak avantajlıdır.

"FCA, günümüzün değişen lojistik süreçlerinde, esnek teslim ve risk yönetimiyle öne çıkan modern bir teslim şeklidir."

FCA Teslimde Vergilendirme

FCA teslim şekliyle yapılan işlemlerde, genellikle ihracat vergisi, KDV muafiyeti veya teşvikler satıcı ülkedeki yasalara göre uygulanır. Alıcı ise ithalat ülkesinde doğan vergi ve harçlardan sorumludur. Tüm vergi ve yasal süreçler sözleşmede netleştirilmelidir.

Bilgi: FCA’da fatura ve gümrük işlemleri, teslim noktası ve tarafların beyanı esas alınarak yürütülür.

FCA Teslim Şekli Hakkında Sık Sorulan Sorular

  • FCA teslimde risk devri ne zaman olur? – Mal, taşıyıcıya veya belirlenen noktada teslim edildiği anda.
  • FCA, FOB’a göre hangi avantajları sunar? – FCA çoklu taşıma modlarında kullanılır ve daha esnektir.
  • FCA sözleşmesinde teslim yeri neden önemlidir? – Yanlış tanımlama ek masraf ve sorumluluk doğurabilir.
  • FCA teslimde kim sigorta yapar? – Sigorta zorunlu değildir, genellikle alıcı yapar.
  • FCA DDP ile karşılaştırıldığında nasıldır? – DDP’de tüm masraflar satıcıda, FCA’da ise taşıyıcıya kadar satıcı, sonrası alıcıda.

EXW – Ex Works (İş Yerinde Teslim) Teslim Şekli

EXW (Ex Works), yani “İş Yerinde Teslim”, Incoterms 2020 kapsamında tanımlanan ve uluslararası ticarette en basit, aynı zamanda satıcı açısından en az risk ve sorumluluk barındıran teslim şekillerinden biridir. Bu modelde satıcı, malları kendi fabrika, depo, atölye gibi iş yerinde veya başka önceden üzerinde anlaşılan bir noktada alıcıya hazır olarak bulundurur. Satıcının görevi, ürünleri sözleşmede belirtilen tarihte ve yerde alıcının emrine hazır hale getirmek ve alıcıya gerekli bilgilendirmeyi yapmaktan ibarettir. Satıcı, bu aşamadan sonra taşıma, yükleme, gümrükleme, sigorta ve diğer tüm süreçlerle ilgili herhangi bir sorumluluk üstlenmez.

EXW teslim şekli, özellikle mikro ihracat, numune gönderileri veya alıcının tüm taşıma ve lojistik operasyonunu kendisinin yönetmek istediği durumlarda tercih edilir. Alıcı, ürünleri teslim almak üzere satıcının iş yerine kendi imkânlarıyla gelir ve yüklemeyi bizzat gerçekleştirir veya bu işlemi bir lojistik firması aracılığıyla organize eder. Bu noktadan itibaren tüm sorumluluk ve masraflar tamamen alıcıya geçer. Yani, EXW’de alıcı taşıma aracının temini, yükleme, sigorta, ihracat ve ithalat gümrük işlemleri, nakliye, varış ülkesinde boşaltma ve tüm diğer lojistik süreçlerin yönetiminden tek başına sorumludur.

EXW’nin pratikteki kullanımı, çoğunlukla büyük ithalatçıların ya da uluslararası taşımacılık alanında tecrübeli firmaların tercihi olur. Çünkü bu alıcılar, kendi ülkelerinde ve satıcı ülkesinde güçlü bir lojistik ağına sahip olduklarından, taşıma ve sigorta işlemlerini çoğu zaman daha uygun maliyetlerle ve kendilerine göre özelleştirerek yapabilirler. Ayrıca, ticarette hızlı aksiyon alma ve ürünlerin teslim sürecini tam kontrol altında tutma ihtiyacı olan şirketler için de EXW uygun bir modeldir.

Ancak EXW teslim şeklinde, teslim yeri ve teslim zamanı detaylı şekilde sözleşmede belirtilmeli ve taraflar süreç hakkında şeffaf şekilde bilgilendirilmelidir. Aksi halde, yükleme veya taşıma sırasında yaşanabilecek aksaklıklar ve sorumluluk karmaşası ticari anlaşmazlıklara yol açabilir. Sonuç olarak EXW, satıcıya minimum sorumluluk, alıcıya ise maksimum kontrol ve özgürlük sunan, ancak lojistik ve yasal süreç yönetimi bakımından deneyim gerektiren bir teslim modelidir.

EXW Teslim Şekli Nedir ve Ne İşe Yarar?

EXW teslimde satıcı yalnızca ürünü hazır hale getirir ve alıcıya bildirimde bulunur. Alıcı, malı satıcının tesisinden kendi imkanlarıyla teslim alır, nakliye, sigorta, ihracat ve ithalat işlemlerini bizzat yürütür. Özellikle alıcı ülkesinde güçlü lojistik ağı bulunan alıcılar veya numune/deneme gönderilerinde EXW sıkça tercih edilir.

Önemli Not

EXW teslim, ihracatçı için en düşük riskli seçenektir; ancak alıcı, süreçteki tüm yükümlülükleri üstlenmelidir.

EXW’nin Avantajları ve Dezavantajları

EXW (Ex Works – İş Yerinde Teslim) teslim şekli, özellikle satıcılar için minimum operasyonel yükümlülük ve risk sunması nedeniyle öne çıkar. Satıcı, malı kendi tesisinde alıcıya hazır bulundurur ve sadece bu noktaya kadar olan süreçten sorumludur. Alıcı ise, ürünü teslim aldıktan sonra taşıma, sigorta, gümrükleme ve ithalat işlemleri gibi tüm süreçleri kendi imkanlarıyla yönetir. Bu modelde satıcı, sevkiyat ve ihracatla ilgili herhangi bir operasyon veya maliyet yükümlülüğü taşımadığı için üretime ve kendi iş süreçlerine daha fazla odaklanabilir. EXW, genellikle ihracat tecrübesi az olan veya risk almak istemeyen küçük ölçekli firmalar tarafından tercih edilir. Aynı zamanda, ithalatçı ülkesinde güçlü bir lojistik ağı olan, kendi nakliye ve gümrük süreçlerini etkin şekilde yönetebilen alıcılar için de cazip bir çözümdür.

EXW teslimatın avantajlarından bir diğeri, fiyat ve sorumluluk paylaşımının son derece açık ve sade olmasıdır. Satıcı açısından, ürünün fabrika, depo ya da iş yerinde hazır bulundurulması dışında herhangi bir operasyon veya dokümantasyon sorumluluğu bulunmaz. Böylece ihracatçı, olası ihracat gecikmeleri, gümrük süreçlerindeki beklenmedik masraflar veya lojistik aksaklıklardan etkilenmez. Alıcı ise, kendi lojistik operasyonunu tamamen özgürce organize edebilir; taşıma rotasını, nakliye firmasını ve sigorta poliçesini kendisi seçer, süreç üzerinde tam kontrol sahibi olur. Özellikle global tedarik zincirine sahip büyük ithalatçılar için bu durum operasyonel esneklik ve maliyet avantajı anlamına gelebilir.

Bununla birlikte, EXW teslim şeklinin bazı dezavantajları ve dikkat edilmesi gereken önemli noktalar da vardır. Öncelikle, alıcı neredeyse tüm lojistik ve yasal yükümlülüğü üstlendiği için, ihracat ve ithalat süreçlerinde deneyimsiz veya yerel mevzuata hakim olmayan ithalatçılar için büyük riskler barındırır. Alıcı, ürünü teslim aldıktan sonra tüm taşıma, gümrük, sigorta, varış ülkesindeki prosedürler, hatta bazen ihracat gümrük beyanı gibi işlemleri de organize etmek zorundadır. Birçok ülkede ihracat gümrüklemesi yasal olarak sadece satıcı tarafından yapılabildiğinden, bu durum uygulamada ekstra sorun ve maliyet doğurabilir. Sözleşmede teslim noktası, zamanlaması ve belgeler açıkça tanımlanmadığı takdirde, süreçte yaşanabilecek aksaklıklar ticari anlaşmazlıklara sebep olabilir.

Ayrıca, EXW teslimde alıcı; yükleme, taşıma, sigorta ve gümrük işlemlerinin hepsini organize ederken ek maliyetler ve beklenmedik operasyonel zorluklarla karşılaşabilir. Eğer alıcının ülkede güvenilir lojistik partnerleri veya deneyimi yoksa, ürünün güvenli şekilde teslim alınması, nakliyesi ve ithalatı zorlaşabilir ve süreç beklenenden daha pahalıya gelebilir. Bu nedenle EXW, ancak tüm süreci iyi yönetebilen, uluslararası lojistik ve gümrük süreçlerine hâkim alıcılar için uygundur. Aksi takdirde, daha dengeli ve sorumluluğu paylaşan diğer Incoterms teslim şekilleri tercih edilmelidir.

EXW ile FOB Teslim Arasındaki Farklar

ÖzellikEXWFOB
Teslim YeriSatıcının iş yeriYükleme limanında gemi
Riskin Devriİş yerinde, yüklemeden önceMallar gemiye yüklendiğinde
GümrüklemeAlıcıya aitSatıcıya ait
TaşımaAlıcıya aitLiman sonrası alıcıya ait

EXW Fiyatlandırma ve Sigorta Sorumluluğu

EXW fiyat teklifinde satıcı yalnızca ürün bedelini ve işyerinde hazır bulundurma maliyetini ekler; diğer tüm masraflar alıcıya bırakılır. Sigorta yaptırmak zorunlu değildir, alıcı isterse kendi imkanlarıyla sigortalama yapar. Bu yapı, maliyetlerin net şekilde ayrışmasını sağlar.

  • Satıcıda: Ürün üretimi, işyerinde hazır bulundurma.
  • Alıcıda: Yükleme, taşıma, sigorta, gümrük, ithalat işlemleri ve tüm masraflar.

İpucu

EXW teklifte mutlaka işyeri açık adresi (“EXW Ankara Fabrika” gibi) belirtilmeli, teslim anı netleştirilmelidir.

EXW’de Gümrük Belgelerini Kim Hazırlar?

EXW teslimde ihracat gümrük işlemleri tamamen alıcıya aittir. Satıcı, resmi olarak herhangi bir belge hazırlamak zorunda değildir; fakat pratikte, birçok ülkede ihracat gümrüğü yalnızca yerel satıcı tarafından açılabildiği için, taraflar arası özel anlaşmalar gerekebilir.

Uyarı: Bazı ülkelerde ihracat gümrüklemesi yasal olarak satıcı tarafından yapılmak zorundadır; bu yüzden sözleşmelerde açıkça tanımlanmalıdır.

EXW Hakkında Sık Sorulan Sorular

  • EXW teslimde risk ne zaman devredilir? – Mal alıcıya işyerinde teslim edildiği anda.
  • EXW teslimde taşıma ve sigorta zorunlu mu? – Hayır, tamamen alıcıya bağlıdır.
  • EXW ile gönderimde satıcı hangi belgeleri sunar? – Yasal zorunluluk yoktur, sadece temel ticari fatura ve ürün dokümanları sunar.
  • EXW kimler için uygundur? – Lojistik konusunda deneyimli, tüm süreçleri yönetebilen alıcılar için uygundur.
"EXW teslimde, süreçlerin başarısı büyük ölçüde alıcının bilgi, deneyim ve organizasyon yeteneğine bağlıdır."

CIP – Carriage and Insurance Paid To (Taşımacılık ve Sigorta Ödenmiş)

CIP (Carriage and Insurance Paid To), uluslararası ticarette hem satıcıya hem de alıcıya önemli avantajlar sunan, Incoterms 2020 kapsamında çoklu taşıma modlarında kullanılabilen modern bir teslim şeklidir. CIP teslimde satıcı, malları sözleşmede belirlenen bir taşıyıcıya ya da bir üçüncü kişiye teslim ettikten sonra, varış noktasına kadar oluşacak taşıma ücretini (navlun) ve minimum düzeyde sigorta bedelini ödemekle yükümlüdür. Bu sayede alıcı, transit süreçte oluşabilecek hasar, kayıp ya da benzeri risklere karşı uluslararası kargo sigortasıyla korunur.

CIP teslim şekli, esnekliğiyle özellikle kıtalararası ticaret, çoklu taşıma zincirleri veya riskin bölünmesi gereken ticari ilişkilerde tercih edilir. Satıcı, ürünleri taşıyıcıya teslim ettikten sonra, riskin büyük bölümü alıcıya geçse de taşıma ve sigorta masrafları varış yerine kadar satıcıda kalır. Bu özellik, ithalatçının daha düşük riskle ve öngörülebilir maliyetlerle malı teslim almasını sağlar. Satıcı ise, sözleşmede belirlenmiş minimum sigorta poliçesini düzenlemek ve navlun ücretini ödemekle yükümlüdür. CIP; kara, hava, deniz veya demiryolu gibi tüm taşıma türlerinde kullanılabildiği için, özellikle farklı ülkeler ve kıtalar arasında yapılan ihracat işlemlerinde etkin şekilde uygulanabilir.

CIP, klasik denizyolu teslim şekillerinden (CIF gibi) farklı olarak, taşıma modunun sınırlı olmaması ve sigorta kapsamının uluslararası standartlarda asgari düzeyde zorunlu tutulmasıyla da dikkat çeker. Sigorta poliçesinin kapsamı genellikle mal bedelinin en az %110’u olacak şekilde düzenlenir ve ICC Cargo Clauses (A) şartlarını karşılamalıdır. Bu da alıcı açısından güvenli bir ticaret ortamı yaratır. Aynı zamanda satıcıya, ürünlerini çoklu taşıma ağlarında, farklı aktarma noktaları ve karmaşık lojistik senaryolarında da sorunsuz biçimde sevk etme imkanı verir.

Sonuç olarak, CIP – Carriage and Insurance Paid To; küresel ticarette riskin ve maliyetin belirli bir noktaya kadar satıcı, sonrasında ise alıcıya net şekilde geçtiği, hem güvenli hem de operasyonel açıdan esnek bir teslim şeklidir. Ancak sözleşmede teslim noktası, taşıyıcı ve sigorta detaylarının açıkça yazılması büyük önem taşır. Doğru uygulandığında CIP, hem satıcı hem de alıcı için ticari güvenlik ve finansal öngörülebilirlik sunar.

CIP Teslim Şekli Nedir?

CIP teslimde satıcı; malları taşıyıcıya veya anlaşılan başka bir kişiye teslim etmek, navlun ve minimum sigorta masraflarını karşılamakla yükümlüdür. Satıcı, mallar taşıyıcıya geçtiğinde riskini tamamlar fakat taşıma ve sigorta masrafları varış yerine kadar devam eder. CIP, küresel ticarette güvenliğin ön planda olduğu ve alıcının riskten korunmak istediği durumlar için idealdir.

İpucu

CIP ile satıcı, en az ICC Institute Cargo Clauses (A) veya eşdeğer kapsamda bir sigorta temin etmekle yükümlüdür. Alıcı daha kapsamlı bir sigorta isterse ayrıca anlaşma yapmalıdır.

CIP Süreci Nasıl İşler?

CIP kapsamında satıcı, malları önceden belirlenen taşıyıcıya veya taşıma noktasına teslim eder, taşıma ve sigorta sözleşmelerini düzenler. Malların taşıyıcıya tesliminden sonra risk alıcıya geçer. Ancak varış yerine kadar oluşacak hasar veya kayıplara karşı sigorta devrededir. CIP, sevkiyatın başından sonuna kadar net bir sorumluluk dağılımı sağlar.

CIP’in Avantajları ve Dezavantajları

Avantajları
  • Satıcı taşıma ve sigorta masraflarını üstlenir, alıcı için düşük risk.
  • Her taşıma türü için uygundur (kara, hava, deniz, demiryolu).
  • Sigorta, alıcıyı taşımada oluşacak hasarlara karşı korur.
Dezavantajları
  • Satıcı için daha fazla sorumluluk ve maliyet.
  • Risk devri taşıyıcıya teslimde olur, ancak sigorta varış yerine kadardır.
  • Sigorta minimum kapsamlı olabilir, ek riskler için ekstra sigorta gerekir.

CIP ile CIF ve CPT Farkları

ÖzellikCIPCIFCPT
Taşıma ModuTüm modlarSadece denizyoluTüm modlar
SigortaSatıcı, minimum sigorta yaparSatıcı, minimum sigorta yaparSigorta satıcıya ait değildir
Risk DevriTaşıyıcıya teslimdeGemiye yüklemedeTaşıyıcıya teslimde
MasraflarSatıcı taşıma ve sigorta öderSatıcı taşıma ve sigorta öderSatıcı sadece taşıma öder

CIP Maliyetleri ve Sigorta Detayları

CIP fiyat teklifi hazırlanırken, ürün bedeli, iç taşıma, ana taşıma (navlun), sigorta ve varış yerine kadar oluşacak tüm masraflar satıcı tarafından hesaplanır. Sigorta en az mal bedelinin %110’u değerinde ve uluslararası kargo şartnamesine uygun olmalıdır. Alıcı isterse ek sigorta yaptırabilir, ancak bunun için ek ücret ödemelidir.

  • Satıcıda: Ürün, yükleme, ana taşıma, sigorta ve taşıma evrakları.
  • Alıcıda: Varışta boşaltma, ithalat vergileri, yerel nakliye ve ekstra sigorta talepleri.

Bilgi

CIP, genellikle risk yönetiminin kritik olduğu, yüksek değerli veya hasar riski bulunan sevkiyatlar için tercih edilir.

CIP Teslim Şekli Hakkında Sık Sorulan Sorular

  • CIP teslimde risk ne zaman devreder? – Mallar taşıyıcıya teslim edildiği anda risk alıcıya geçer.
  • CIP ile CPT arasındaki temel fark nedir? – CIP’de sigorta satıcıya, CPT’de ise sigorta alıcıya aittir.
  • CIP sözleşmesinde sigorta kapsamı nasıl belirlenir? – Satıcı en az minimum uluslararası sigorta (ICC A) temin etmekle yükümlüdür.
  • CIP hangi taşıma modlarında geçerlidir? – Kara, hava, deniz ve demiryolu dahil tüm modlarda kullanılabilir.
  • Satıcı ek sigorta yapabilir mi? – Alıcı talep ederse, masrafı alıcıya ait olmak üzere ek sigorta yapılabilir.
"CIP, satıcı ve alıcı arasında sorumluluk ve maliyet paylaşımını optimize eden, modern lojistikte güvenliğin öncelikli olduğu teslim şekillerindendir."

CFR – Cost and Freight (Masraf ve Navlun)

CFR, “Cost and Freight” yani “Masraf ve Navlun”, Incoterms 2020 kapsamında, satıcının malları belirlenen varış limanına kadar taşıma masraflarını ve navlun ücretini üstlendiği bir teslim şeklidir. Ancak, mallar gemiye yüklendiği anda risk alıcıya geçer. CFR yalnızca denizyolu ve iç su yolu taşımacılığında kullanılır.

CFR Teslim Şekli Nedir?

CFR teslimde satıcı, ürünleri kendi ülkesindeki limanda taşıma gemisine yükler, navlun sözleşmesini yapar ve taşıma masraflarını öder. Ancak, ürün gemiye yüklendiği anda risk ve sorumluluk tamamen alıcıya geçer. Varış limanında boşaltma, ithalat ve diğer ek masraflar alıcıya aittir.

Not

CFR teslim şekli, sadece denizyolu taşımacılığı için uygundur ve sigorta satıcıya ait değildir. Alıcı, isterse ek sigorta yaptırabilir.

CFR'nin Temel Özellikleri

Denizyolu Taşımacılığı

CFR yalnızca denizyolu ve iç su yolu taşımasında uygulanır.

Navlun ve Masraf Satıcıda

Taşıma ve navlun masraflarının tamamı satıcıya aittir.

Sigorta Zorunlu Değil

Satıcı sigorta yapmak zorunda değildir, alıcı isterse sigorta yaptırabilir.

CFR ile FOB ve CIF Arasındaki Farklar

ÖzellikCFRFOBCIF
Taşıma ModuDenizyoluDenizyoluDenizyolu
Navlun MasraflarıSatıcıAlıcıSatıcı
SigortaAlıcıAlıcıSatıcı
Risk DevriGemiye yüklemedeGemiye yüklemedeGemiye yüklemede

CFR Teslimde Alıcı ve Satıcının Yükümlülükleri

Satıcının Yükümlülükleri
  • Malı ihracat ülkesindeki limanda gemiye yüklemek.
  • Navlun sözleşmesi yapmak ve taşıma masrafını ödemek.
  • Gerekli ihracat belgelerini hazırlamak.
Alıcının Yükümlülükleri
  • Varış limanında boşaltma ve ithalat işlemlerini yürütmek.
  • Tüm ithalat vergileri ve yerel masrafları karşılamak.
  • Sigorta yaptırmak (zorunlu değildir, tavsiye edilir).

CFR Belgeleri ve Risk Paylaşımı

Konşimento (Bill of Lading)
Taşıma Belgesi

Malın gemiye yüklendiğini ve taşıyıcıya teslim edildiğini gösterir.

Fatura ve Paket Listesi
Ticari Evrak

Taşıma konusu malların miktarını, cinsini ve değerini belirtir.

Gümrük Beyannamesi
İhracat İşlemleri

Malın ihracat işlemleri için gerekli resmi belge.

Uyarı: CFR’de risk, mal gemiye yüklendiği anda alıcıya geçer; taşıma sürecinde sigorta yaptırmak alıcının sorumluluğundadır.

CFR Tercih Edildiğinde Nelere Dikkat Edilmeli?

  • Liman Bilgisi: CFR’de varış ve çıkış limanları sözleşmede açıkça belirtilmelidir.
  • Sigorta: Satıcı sigorta yapmaz, alıcı isteğe bağlı sigorta yaptırmalıdır.
  • Riskin Devri: Gemiye yükleme anında risk geçtiği için, yükleme sonrası hasarlardan satıcı sorumlu değildir.

CFR Hakkında Sık Sorulan Sorular

  • CFR’de risk ne zaman alıcıya geçer? – Mallar gemiye yüklendiği anda risk alıcıya geçer.
  • CFR ile CIF arasındaki en önemli fark nedir? – CIF’te satıcı sigorta yaptırmak zorundayken, CFR’de sigorta zorunluluğu yoktur.
  • CFR’de satıcı hangi masrafları üstlenir? – Yalnızca ihracat limanına taşıma ve navlun ücretleri satıcıya aittir.
  • CFR hangi taşıma türlerinde kullanılır? – Sadece denizyolu ve iç su yolu taşımacılığında kullanılır.
  • Alıcı sigorta yaptırmazsa ne olur? – Yükleme sonrası oluşacak kayıp ve zararlardan alıcı tamamen sorumlu olur.
"CFR, denizyolu taşımacılığında maliyetlerin öngörülebilirliği ve basit risk yönetimi arayan firmalar için önemli bir teslim şeklidir."

CIF – Cost, Insurance, Freight (Maliyet, Sigorta, Navlun)

CIF (Cost, Insurance, Freight), satıcının ürünleri belirlenen varış limanına kadar taşıma masraflarını, navlun ücretini ve minimum düzeyde sigorta primini üstlendiği, sadece denizyolu ve iç su yolu taşımacılığında uygulanan bir teslim şeklidir. CIF teslimde, ürünler gemiye yüklendiği anda risk alıcıya geçer, ancak taşıma ve sigorta masrafları satıcı tarafından karşılanmaya devam eder.

CIF Teslim Nedir?

CIF teslim, uluslararası ticarette en çok tercih edilen teslim şekillerinden biridir. Satıcı, malı gemiye yükler, navlun ve sigorta sözleşmelerini yapar. Risk, yükleme anında alıcıya geçse de, sigorta poliçesi sayesinde alıcı denizyolu taşımacılığında oluşabilecek hasar ya da kayıplara karşı korunur. CIF teslimde hem satıcı hem de alıcı yükümlülüklerini net şekilde bilir.

Bilgi

CIF, yalnızca denizyolu ve iç su yolu taşımalarında geçerlidir; karayolu, demiryolu veya havayolu için uygun değildir.

CIF Teslimin Faydaları ve Uygulama Alanları

Faydaları
  • Alıcı için navlun ve sigorta masrafları satıcıya aittir.
  • Denizyolu taşımacılığında yaygın ve güvenli teslim şeklidir.
  • Alıcıya minimum risk ile mal teslimi sağlar.
Uygulama Alanları
  • Dünya genelindeki limanlar arası büyük hacimli yük taşımalarında.
  • Satıcı ve alıcı farklı ülkelerdeyse ve lojistik bilgi kısıtlıysa.
  • Müşterinin yük taşımacılığında doğrudan sorumluluk almak istemediği durumlarda.

CIF ve Diğer Teslim Şekilleri Arasındaki Farklar

ÖzellikCIFCFRFOB
SigortaSatıcıda (minimum ICC A)AlıcıdaAlıcıda
Navlun MasraflarıSatıcıdaSatıcıdaAlıcıda
Risk DevriGemiye yüklemedeGemiye yüklemedeGemiye yüklemede
Taşıma ModuDenizyolu/İç su yoluDenizyolu/İç su yoluDenizyolu/İç su yolu

CIF Fiyatlandırma ve Gümrük Vergileri

CIF fiyatlandırmada; mal bedeli, gemiye yükleme masrafları, navlun ücretleri ve sigorta primi satıcı tarafından eklenir. Satıcı, malın varış limanına kadar sigorta ve taşıma sorumluluğunu üstlenir. İthalat gümrük vergileri ve yerel masraflar ise alıcıya aittir. Gümrük işlemlerinde genellikle beyan edilen CIF değeri üzerinden vergi hesaplanır.

  • Satıcıda: Üretim, yükleme, navlun, sigorta ve ihracat belgeleri.
  • Alıcıda: Varış limanı sonrası boşaltma, ithalat vergileri ve ek yerel masraflar.

Uyarı

Sigorta, asgari kapsamda olduğu için, değerli veya hassas ürünler için daha geniş kapsamlı poliçe yaptırılması tavsiye edilir.

CIF Hakkında Sık Sorulan Sorular

  • CIF teslimde risk ne zaman alıcıya geçer? – Mallar gemiye yüklendiği anda risk alıcıya geçer.
  • CIF’de sigorta neyi kapsar? – Satıcı, asgari ICC A veya eşdeğer bir poliçe yaptırmakla yükümlüdür.
  • CIF fiyatı nasıl belirlenir? – Mal bedeline, navlun ve sigorta masrafları eklenerek hesaplanır.
  • CIF hangi durumlar için uygun? – Alıcı, taşımacılık ve sigorta ile uğraşmak istemiyorsa en uygun seçenektir.
  • CIF teslimde alıcıya kalan yükümlülükler nelerdir? – Varış limanındaki işlemler, gümrük vergileri ve malların limandan alınması.
"CIF teslim şekli, riskin alıcıya erken geçtiği ancak maliyetlerin ve lojistiğin satıcı tarafından yönetildiği denizyolu ticaretinde en çok tercih edilen modellerden biridir."

DAP – Delivered At Place (Belirlenen Yerde Teslim)

DAP (Delivered At Place), Incoterms 2020 kapsamında satıcının, malları alıcının ülkesinde önceden belirlenmiş herhangi bir adrese teslim etmekle yükümlü olduğu, modern uluslararası ticarette yaygın şekilde kullanılan bir teslim şeklidir. DAP’ta satıcı, ihracat ve taşımayla ilgili tüm süreçleri üstlenir; ancak ithalat işlemleri ve ilgili vergiler alıcıya aittir.

DAP Teslim Şekli Nedir?

DAP teslimde satıcı, malları varış ülkesinde belirtilen adrese kadar getirir ve teslim eder. Malların boşaltılması ve ithalat gümrük işlemleri alıcıya aittir. Tüm taşıma, ihracat, yurt dışı navlun ve varış noktasına kadar olan lojistik süreçler satıcı tarafından yönetilir.

Not

DAP, tüm taşıma modlarında kullanılabilir ve teslim adresi fabrika, antrepo, liman ya da doğrudan alıcının deposu olabilir.

DAP Süreci Nasıl İşler?

Satıcı, malları kendi tesisinde hazırlar, taşıma ve ihracat gümrük işlemlerini tamamlar ve belirlenen varış adresine kadar olan tüm nakliye sürecini yönetir. Malların varış yerine ulaşmasının ardından alıcı, ithalat gümrüklemesi ve boşaltma işlemlerinden sorumludur. Teslim anı, malların belirtilen adrese ulaşmasıyla gerçekleşir.

DAP Fiyat Hesaplama ve Yükümlülükler

DAP fiyatlandırmasında, ürünün üretim maliyeti, iç nakliye, ihracat gümrük masrafları, uluslararası taşıma, varış ülkesine kadar olan tüm lojistik giderler ve teslimat noktasına kadar doğacak tüm ek masraflar satıcıya aittir. Alıcı, ithalat vergileri, yerel gümrük masrafları ve varışta boşaltma işlemlerinin tümünü üstlenir.

Satıcının Yükümlülükleri
  • Üretim ve ambalajlama
  • İhracat gümrük işlemleri
  • Uluslararası taşıma ve varış adresine teslim
Alıcının Yükümlülükleri
  • İthalat gümrük işlemleri ve vergiler
  • Varış noktasında boşaltma
  • Yerel teslimat sonrası tüm süreçler

İpucu

DAP sözleşmelerinde teslim adresinin net olarak yazılması, süreçte yaşanabilecek anlaşmazlıkların önüne geçer.

DAP ile EXW, DDP ve DES Arasındaki Farklar

ÖzellikDAPEXWDDPDES
Taşıma MasraflarıSatıcıAlıcıSatıcıSatıcı
İhracat GümrüğüSatıcıAlıcıSatıcıSatıcı
İthalat Gümrüğü ve VergilerAlıcıAlıcıSatıcıAlıcı
Teslim YeriBelirlenen adres (alıcı ülkesi)Satıcı tesisiBelirlenen adres (alıcı ülkesi)Gemi üzerinde (varış limanı)

DAP Hakkında Sık Sorulan Sorular

  • DAP teslimde risk ne zaman geçer? – Mallar, belirlenen adrese ulaştığında risk alıcıya geçer.
  • DAP ile DDP arasındaki en temel fark nedir? – DDP’de ithalat vergileri ve gümrükler de satıcıya aittir; DAP’ta bu sorumluluk alıcıdadır.
  • DAP hangi taşıma modlarında kullanılabilir? – Tüm taşıma türlerinde (kara, deniz, hava, demiryolu) geçerlidir.
  • DAP teslimde malları kim boşaltır? – Varış adresinde boşaltma işlemi alıcıya aittir.
  • DAP teslimde sigorta zorunlu mu? – Sigorta zorunlu değildir, ancak satıcı veya alıcı ek güvence için yaptırabilir.
"DAP teslim şekli, uluslararası ticarette esneklik ve hızlı teslimat isteyen alıcı ve satıcılar için ideal çözümler sunar."

CPT – Carriage Paid To (Taşımacılık Ücreti Ödenmiş)

CPT (Carriage Paid To), satıcının malları, alıcıyla kararlaştırılan varış yerine kadar taşıma ücretini ödeyerek gönderdiği bir Incoterms 2020 teslim şeklidir. CPT, tüm taşıma modlarında kullanılabilir ve özellikle birden fazla nakliye yöntemi gerektiren lojistik süreçlerde avantaj sağlar. Satıcı taşıma sözleşmesini ve masraflarını üstlenir; ancak mallar taşıyıcıya teslim edildiğinde risk alıcıya geçer.

CPT Teslim Nedir ve Nasıl İşler?

CPT’de satıcı, malları kendi tesisinde ya da belirlenen başka bir yerde taşıyıcıya teslim eder. Taşıyıcıya teslim anında risk devreder; fakat taşıma masrafları son varış noktasına kadar satıcı tarafından karşılanır. CPT, uluslararası ticarette esneklik sunar ve taşıma zincirinin farklı aşamalarında risk ve maliyetleri net şekilde böler.

Bilgi

CPT, sigorta yaptırma zorunluluğu olmayan bir teslim şeklidir; sigorta yapılacaksa, genellikle alıcı tarafından düzenlenir.

CPT ile DAP, FCA ve CIF Karşılaştırması

ÖzellikCPTDAPFCACIF
Taşıma MasraflarıSatıcıSatıcıSatıcı (teslim yerine kadar)Satıcı
Riskin DevriTaşıyıcıya teslimdeVarış adresindeTaşıyıcıya teslimdeGemiye yüklemede
SigortaAlıcıdaİsteğe bağlıİsteğe bağlıSatıcıda (minimum kapsam)
Teslim YeriKararlaştırılan varış noktasıAlıcı ülkesi, belirlenen adresTaşıyıcıya veya teslim noktasınaVarış limanı (gemiyle)

CPT Fiyatlandırma ve Masraflar

CPT fiyatı belirlenirken, satıcı ürün bedeline ilave olarak, malların taşıyıcıya tesliminden son varış noktasına kadar olan tüm taşıma maliyetlerini de ekler. Boşaltma, ithalat vergileri ve varış ülkesinde oluşan tüm ek masraflar alıcıya aittir. CPT sözleşmelerinde teslim ve varış noktası açıkça tanımlanmalıdır.

Satıcı Masrafları
  • İç nakliye ve ihracat gümrük işlemleri
  • Ana taşıma (navlun)
  • Varış yerine kadar olan taşıma
Alıcı Masrafları
  • Taşıyıcıya teslimden sonraki sigorta
  • Varışta boşaltma ve yerel taşıma
  • İthalat vergileri ve yerel masraflar

İpucu

CPT fiyat tekliflerinde teslim ve varış noktası mutlaka detaylı olarak belirtilmelidir; aksi takdirde taşıma zincirinde sorunlar yaşanabilir.

CPT’de Satıcı ve Alıcı Sorumlulukları

Satıcının Sorumlulukları

Malları taşıyıcıya teslim etmek, ana taşıma sözleşmesini yapmak ve taşıma ücretini ödemek.

Alıcının Sorumlulukları

Risk devrinden sonra sigorta, boşaltma, ithalat gümrükleme ve son varış adresindeki tüm operasyonları yönetmek.

CPT Teslim Hakkında Sık Sorulan Sorular

  • CPT teslimde risk ne zaman devredilir? – Mallar taşıyıcıya teslim edildiğinde risk alıcıya geçer.
  • CPT’de sigorta yaptırmak zorunlu mu? – Hayır, sigorta yaptırmak alıcının tercihine bağlıdır.
  • CPT hangi taşıma modlarında kullanılabilir? – Kara, hava, deniz, demiryolu ve çoklu taşıma türlerinde kullanılabilir.
  • CPT ile CIF arasındaki en temel fark nedir? – CIF’de sigorta satıcıya, CPT’de ise sigorta alıcıya aittir.
  • CPT’de teslim ve varış noktası neden önemlidir? – Taşıma zincirinde netlik sağlar ve masraf paylaşımında anlaşmazlıkları önler.
"CPT teslim şekli, uluslararası ticarette hem satıcıya hem alıcıya operasyonel esneklik ve maliyet avantajı sunar."

FAS – Free Alongside Ship (Geminin Yanında Teslim)

FAS (Free Alongside Ship), Incoterms 2020 kapsamında yalnızca denizyolu taşımacılığında kullanılan bir teslim şeklidir. Satıcı, malları belirlenen yükleme limanında geminin yanına (rıhtıma veya mavnaya) getirip teslim etmekle yükümlüdür. Mallar, geminin yanına konduğu anda risk ve masraflar alıcıya geçer.

FAS Teslim Şekli Nedir?

FAS teslimde satıcı, ürünleri limanda geminin yanına yerleştirir; yükleme, navlun ve sigorta işlemleri alıcıya aittir. İhracat gümrük işlemleri ise satıcı tarafından tamamlanır. FAS, özellikle dökme yükler, tahıl, kömür veya hacimli emtia ticaretinde tercih edilir.

Not

FAS yalnızca denizyolu ve iç su yolu taşımacılığına uygundur; kara, hava veya demiryolu taşımalarında kullanılmaz.

FAS’in Avantajları ve Dezavantajları

Avantajları
  • Satıcı, liman sürecinde risk ve maliyeti alıcıya devreder.
  • Alıcı, yükleme ve navlun işlemlerini doğrudan kontrol edebilir.
  • Büyük hacimli ve dökme yüklerde şeffaf süreç.
Dezavantajları
  • Alıcı, yükleme ve navlundan tümüyle sorumludur.
  • Liman operasyonlarında beklenmedik ek masraflar çıkabilir.
  • İhracat limanında operasyonel zorluklar yaşanabilir.

FAS ile FOB ve CFR Arasındaki Farklar

ÖzellikFASFOBCFR
Riskin DevriGemi yanındaGemiye yüklendiğindeGemiye yüklendiğinde
Yükleme MasrafıAlıcıSatıcıSatıcı
Navlun & SigortaAlıcıAlıcıSatıcı navlun, alıcı sigorta
Kullanım AlanıDenizyoluDenizyoluDenizyolu

FAS Teslimde Gerekli Belgeler

Ticari Fatura
Zorunlu

Ürün değerini ve gönderi detaylarını içerir.

Gümrük Beyannamesi
Zorunlu

İhracat işlemleri için satıcı tarafından hazırlanır.

Liman Teslim Belgesi
Önerilir

Malın limanda geminin yanına teslim edildiğini kanıtlar.

Uyarı

FAS teslimde, yükleme ve navlun işlemleri alıcı tarafından yönetildiği için, liman süreçleri önceden detaylıca planlanmalıdır.

FAS Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

  • FAS teslimde risk ne zaman alıcıya geçer? – Mallar geminin yanına getirildiği anda risk devredilir.
  • FAS hangi taşımacılık türlerinde kullanılır? – Sadece denizyolu ve iç su yolu taşımacılığında geçerlidir.
  • FAS ile FOB arasında en temel fark nedir? – FAS’te yükleme masrafı alıcıya, FOB’da satıcıya aittir.
  • FAS teslimde satıcının gümrük sorumluluğu var mı? – Evet, ihracat gümrük işlemleri satıcıya aittir.
  • FAS teslimde sigorta zorunlu mu? – Hayır, sigorta alıcıya bağlıdır ve zorunlu değildir.
"FAS, denizyolu ticaretinde yükün limanda devredilmesiyle riskleri ve sorumlulukları sade şekilde böler."
   

Lütfen Bekleyin

demresa
Destek Ekibi

Whatsapp'tan mesaj gönderin.

+90 850 305 89 13 telefon görüşmesi için
Hangi konuda yardımcı olabilirim?
908503058913
×
Bize yazın, çevrimiçiyiz !